25 Ballum, ambachtelijke dag

Ballum, ambachtelijke dag (25)

(1987)

Herman schilderde liever geen mensen. Hier, op de ambachtelijke dag in 1987 moest hij wel. Een erg leuk schilderij dat na die dag in Ballum bleef. De impressie van al het kleurrijke bezoekersvolk is raak getroffen. De toren van Ballum liet hij weg of was vanuit zijn standpunt niet te zien zoals goed op de bijgaande oude en nieuwe foto's te zien is. Ik ben benieuwd of er foto's zijn gemaakt van een schilderende Herman. In 1988 was Herman er ook bij en schilderde het boeket bloemen (nr.12) dat ook in Ballum bleef.

In 1997 schilderde Wim Velt op de ambachtelijke dag. Bonne Visser (Bonna Sera) is duidelijk herkenbaar naast de oude oliekar van Tjeerd Nobel (staat nu in het museum).

Veel is er niet veranderd in het dorpje in de afgelopen 25 jaar. Of de 75 daarvoor. De houten elektriciteiten palen verdwenen wel. En de rondweg kwam.

De Spar (helemaal links) van Watse Bloksma, kwam en ging. Op nog ouder plaatjes is op de plaats van de huidige winkel van Manje de oude bebouwing nog zichtbaar.

en hieronder hetzelfde stukje Ballum ter hoogte van Tjeerd en Pieter Ariën Nobel rond 1800: ach heden.........

24 Ballum

Ballum (24)

(1985)

23 Hollum

Hollum (23)

(1985)

22 Buren

Buren (22)

(1985)

21 t/m 24; de 4 dorpen van Ameland

De 4 Dorpen (21 t/m24)

(1985)

In 1985 gaf de Rabobank Ameland Herman opdracht de vier dorpen te schilderen. Mogelijk heeft de opdracht voor vier schilderijen te maken met het bescheiden formaat van deze set. Ze sieren de vergaderkamers op de eerste verdieping.

NES

In Buren werden aan de Westkant tussen 1985 en nu veel boerderijen en huizen uitgebreid. Het aanzien van Nes, vanaf de Oostkant, is helemaal onherkenbaar geworden door de vele nieuwbouw, uitkijktoren en zendmast. En door het tijdelijk ontbreken van de St. Clemens kerk natuurlijk. Het topje van de toren van Nes is ingehaald door de inmiddels bijna 100 jarige iepen.

BUREN

Anno 2013 zijn de silhouetten van Hollum en Ballum nog het meest intact gebleven. Herman schilderde Hollum vanaf de Pietje Miedeweg 

HOLLUM

Ballum zag Herman vanaf de zandrug tussen Hollum en Ballum, waar in de 17e eeuw de Rogmolen en het Gerecht (galg) stond. Behalve de opnieuw opgetrokken boerderij van Molenaar en het bedrijf van Jan Kooistra (beide links op de foto) is er weinig aan dit deel van het dorps-silhouette veranderd. Langs en over de zandrug (langs de paaltjes) is nu een prachtige fietsverbinding tussen Hollum en Ballum gemaakt. Het Galgesloot-pad

BALLUM

(vergelijk de kleuren, het weer en de stemming van dit gezicht op Ballum met de reeds getoonde (nr. 4) van een jaar eerder, 1984)

Douwe Appelman vond er in 1969 de resten van de molen terug en nog zie je er veel stukken van oude stenen (geeltjes) liggen waar de paarden de kuilen trappen. Ik herinner me dat er vroeger met fretten op de vele konijnen werd gejaagd. 

(Alle plaatjes zijn aan te klikken en daarmede te vergroten)   

(Met dank aan Girbe Braakman en Rabobank, Nes) 

20 Zwanewaterduinen

Zwanewaterduinen (20)

(1990) 

Herman kon nogal geheimzinnig doen als het om de samenstelling en het mengen van de kleuren ging en dan met name die voor de duindoorn. Door de jaargetijden heen wist hij de karakterstieke blauwgroene kleur zeer goed te treffen. Hier vermeldde hij "Zwanewaterduinen", dus ten Westen van het Kooihuis ongeveer. Een afbeelding van dit schilderij werd voor de uitnodiging voor een tentoonstelling in het Martinihotel in Groningen in 1991 gebruikt.

Ik gaf al eerder een tip om de duindoorn met zijn afschrikwekkende doorns te overmeesteren t.b.v. een zéér vitaminerijke jam. De bessenrijkste takken afknippen en even invriezen. Recepten en gebruik: te kust en te keur op het Internet te vinden.

De Frans-Belgsiche kunstenaar Frans de Geetere (België 1895- 1968 Parijs) tekende met pastel dit duindoorn stilleven.      

19 Finnegatspad

Finnegatspad  (19)
(1988)

Zo ongeveer vanaf de houten loopbrug door het moeras zal Herman hier zijn gezicht op de rietvelden en de vuurtoren hebben geschilderd. Alweer met grijs weer. 

Sind een paar jaar staat aan de zuidkant van het moeras de prachtige vogelkijkhut. Als je de skyline van de binnenduinenrij volgt zie je dat er eigenlijk niets is veranderd is 25 jaar.

Ik kwam dit stukje tegen (link*) over de vogelkijkhut door Asing Walthaus in de Leeuwarder Courant. Hieronder het uitzicht naar het Noorden vanuit de hut. 

18 Oerd

Oerd (18)
(?)

Eventjes thuis van Ameland vandaag een schitterend gezicht op waarschijnlijk Neerlands Reid en het fietspad naar het Oerd (maar het zou ook van de Ballumer Blinkert kunnen zijn). Gezien naar het Westen. Herman deed nogal geheimzinnig over "zijn" kleuren-recepten van vooral de karakteristieke blauwgroene kleuren van de duindoorn door de jaargetijden heen. Maar hier is het tere paars van de bloeiende wilgenroosjes ook geweldig goed getroffen.

Ik trof het als fotootje aan tussen de talrijke kaartjes die we van Herman en Mariëlla kregen. Ik zou graag weten waar dit schilderij zich bevindt en wanneer Herman het maakte. De (opgepiepte) foto is te onduidelijk helaas.

Vakantie

De afgelopen weken ben ik druk bezig geweest met Hermans schilderijen op Ameland. Het projekt blijkt in zeer goede aarde te vallen. Ik had eigenlijk ook niet anders verwacht. Ik heb er inmiddels nog zo'n 50(!) buiten die nu al te zien zijn, bij gevonden en mogen fotograferen. Ik "surf en fiets" van de ene naar de andere. Waarvoor alvast mijn hartelijke dank. Het was bovendien in alle gevallen erg gezellig en gastvrij. Maar er moeten nog veel meer schilderijen van Herman in omloop zijn ! Ook foto's en anecdotes met/van Herman en Mariëlla zijn van harte welkom. Wie heeft een schelpencollage van Mariëlla en/of hoedjes ?

Ik kan wel verklappen dat er hele bijzondere schilderijen bij zijn en alles bij elkaar geeft het een prachtig beeld van Ameland van 20-40 jaar geleden. Sommige gezichten, vooral die op de dorpen, zijn voor eeuwig en onherstelbaar veranderd. Andere locaties zijn na 100 jaar bijna onveranderd. Herman zou eens moeten weten dat hij met zijn schilderijen ook geschiedenis schreef. Wellicht nog meer dan de grote Germ de Jong 30 jaar voor hem. 

Mail me dus gerust (gerbrandcaspers@icloud.com) als je (U) een schilderij hebt (heeft) dat ik zou mogen fotograferen of bel 0515-426766. Of schiet Tom Wouters even aan, dan hoor ik het ook vroeger of later ook wel. 

Verbazend is ook het aantal Ierse schilderijen wat op Ameland is terecht gekomen. Herman schilderde er in de zomer van 1996 en bracht een flink aantal werken mee naar Ameland. In 2006 exposeerde hij in Leeuwarden met werk dat onstond toen hij (vanaf 1997) met Mariëlla in Connamara woonde en bijzonder werk (zoals boven) uit Australië. Die schilderijen krijgen een eigen hoekje op de site.   

Binnenkort kun je dus heel veel meer moois op deze Website verwachten. Schrijf je in voor het toesturen van een email-berichtje als ik nieuwe schilderijen toevoeg. Het is geheel vrijblijvend en ongevaarlijk. 

En als als je me de komende weken ziet fietsen op het eiland: geef dan gerust een seintje. Als ik er ben verblijf ik op Roosdûnen (chaletje/caravan 40). Ook als je andere leuke of bijzondere schilderijen, tekeningen etc... hebt van Ameland die je zou willen delen en laten zien. 

Groeten en graag tot ziens !
Gerbrand 

17 Heidepad, achter de Witte Reep

Heidepad (17)

"achter de Witte Reep"

(1993)

 

Ik kom hier graag en vaak. En je komt er niemand tegen. Vanuit zijn verblijf op de Witte Reep rond 1980 schilderde Herman er ook veel. Vanuit Ballum zijn er nu drie aanloop routes, twee achter het vliegveld en de nieuwste en spannendste net naast de ingang links van het vliegveld. Het voert naar de Witte Reep, vroeger boeren bedrijven, nu geheel aan de recreatie gewijd.

foto: Bart van der Schacht 

Dat nieuw ontsloten stukje liep tot voor kort na een paar honderd meter dood, nu is er een geweldige wandelroute gemaakt. Bij Hollum voor het Engelsmanduin langs de binnen-duinstrook over, langs het Braamstruikse Binnenpad (Rietpad) langs de Vogelkijkhut en door het moeras naar het  Groene ("beleef")strand terug naar Ballum of "binnendoor". Dat verveelt toch nooit ! Wat kan ik er verder over te zeggen. Er is in 40 jaar hier niets veranderd. Misschien wel niet in 140 jaar. 

Dit was het laatste van de 6 schilderijen die de Gemeente Ameland in bezit heeft en spontaan voor mijn project ter beschikking stelde. Vanaf hier roep ik een ieder die het leuk vindt me een plaatje "zijn Buijtenhuijs" te sturen (email vind je boven) of me te vragen langs te komen om een foto te maken. Als je stuurt graag in de hoogste resolutie als bijlage en kiezen voor de optie originele grootte en dus niet verkleinen. 

16 Skûtehon

Skûtehon (16)

(1984)

Een fris (voorjaar of vroege zomer) 1984 gezicht over de Lange Sloot/Skûtehon, naar het Noord-Oosten. Ik zie een paar verschillende spellingen (Skutehôn, Herman schreef zelf Schûtehon) en accenten. Deze plek wordt door velen aangeduid als de Skûtehon, terwijl het Skûtegat (een diepe slenk) verder naar Hollum en op het wad is gelegen. De lange Sloot is een overblijfsel van een reeds lang geleden verzand slenk. Het hoogwater kwam vroeger soms tot benoorden het dorp, "de klompen spoelden soms voor de deur weg", vertelde Barend Nobel Sr. me eens.   

Het Schuitegat was de plek waar vroeger de schuiten bij hoog water zo dicht mogelijk onder het eiland voeren en al naar gelang het getij met paard en wagen konden worden beladen of gelost. Na de bedijking vond dat in de Ballumerbocht plaats 

In de Ballumer Mieden werden na de verkavelingen 7 boerderijen gebouwd.  Vanuit Hermans standpunt zie je er 4. Ze zijn van het zelfde type als de 8 in de Hollumer Mieden plus de 2 van de Witte Reep. Boerderij Halfweg en de Grieboerderij hoorden daar niet bij. Een aantal daar van staan op het schilderij wat reeds eerder werd getoond hier (link). 

Grote delen van deze twee weidegebieden (Mieden)  zijn meer recent en geleidelijk voor de weidevogels gereserveerd. Het is er een paradijs. Het "golft" er in juni van de jonge Grutto's, Tureluurs, Scholeksters (ik heb er dit jaar veel meer dan voorgaande jaren gezien gelukkig en Kievieten. Alle stekpaaltjes langs bloemrijke weilanden lijken wel bezet.   

De voorste boerderij (links), is die van de familie Nagtegaal. 25 jaar na het ontstaan van het schilderij zijn de boomwallen hoger dan de daken van de schuren. Destijds woonden en boerden er Jan(†) en zijn zonen. Jan Nagtegaal was ook de voorzitter van de Ballumer Ambachtelijke dag (foto 2006) die van start ging in 1986 en dit jaar, voor de 27ste, keer op 25 juli wordt gehouden. Zie ook hier (link).

Dit was ook een favoriete stek van Herman, inmiddels heb ik een aantal schilderijen ontdekt. Hij kwam er telkens terug en schilderde het uitzicht in alle richtingen. Door het label "Skutehon" kun je ze oproepen (maar ik ben nog niet helemaal bij met uploaden van alle nieuw gevonden schilderijen).

Ik liet dit plaatje al eerder zien. Deze locatie werd ook gebruikt met het logo door de Waddenvereniging. Gezien naar het Noorden, Ballum aan de horizon. 

Dit schilderij is evenals de twee vorige en de volgende in het bezit van de Gemeente Ameland.   

15 Strand Ballum

Strand Ballum (15)

(1993) 

Eens het mooiste en bezongen Goudgele Strand van Ameland: Costa Ballum. Nu: het Groene Strand. In 1993 toen Herman hier stond en bijna schetsmatig de wandelaars weergaf was dit proces van verzanding al een tijdje aan de gang. In 1995 stond Herman hier weer en schilderde het schilderij van Karin Bakker: volg de labels of klik hier om ze te vergelijken.

De zandhaak die vroeger het Bornrif tussen Terschelling en Ameland vormde verlegt zich sinds de 70-80'er jaren van de vorige eeuw langzaam maar onstuitbaar Oost-waards. Daardoor onstaat hier het "beleefstrand". 

Een interessant, imposant en spectaculair gebied dat wel. "The making of Ameland", een Walhalla voor biologen en evolutie en eco-onderzoekers. En gewoon om eens stil aan de rand ervan te gaan zitten kijken. 

Het barst er van de bijzondere vogels, visarend, kiekendieven, kluut, strandleeuwerik, in de herfst zie je er de slechtvalken op doortrekkende spreeuwen jagen. Waar kan dat ? (deze foto leende ik van het Internet)

Als Badstrand is Ballum wellicht geschiedenis maar ze hebben wel mooi het leukste museum van het eiland.  Toch ? We kunnen Tjeerd vragen of het badstrand er  bij in kan wellicht.

Het getoonde schilderij is evenals het vorige en de volgende twee in het bezit van de Gemeente Ameland. 

14 De Negen Boeren

De Negen Boeren (14)

(1984) 

Herman noteerde altijd de locatie, of de titel, van het schilderij met potlood op het frame. Hier dus: "de Negen Boeren". Ik weet niet precies waar maar ongetwijfeld in de buurt tot waar hij met Mariëla, ze ging vaak mee, en zijn VW-bus konden komen. Aan de horizon, rechts van het midden, de Ballumer Blinkert. Links van het midden het Ballumer bos en daar weer naast de begroeing van Gemeentewerken, achter "de Hoge Dijk". Er werd niets verzonnen of mooier gemaakt in Hermans schilderijen.  

Het is leuk te zien, nu je meer schilderijen kunt vergelijken, dat er vaak een heel dun wat grijzig laagje of zelfs laagjes (glaceer, glacis) over de verf lijkt te zitten. Ongetwijfeld een techniek om de kleuren te verzachten, het licht en de atmosfeer a.h.w. "transparanter" te doen laten schijnen. Dit schilderij uit 1984 lijkt veel op "Lange duinen Ballum, 1986". Hij gebruikte hetzelfde maar iets frisser kleurpalet en verschoof als het ware het panorama en decor van Nes naar Ballum. Ook is aardig om te constateren dat de beeldhoek, of uitsnede, in veel van zijn schilderijen hetzelfde is. De compositie werd van te voren goed overdacht en hij volgde duidelijk bepaalde "wetten" van perspectief en compositie. Maar dat kan ik hem helaas niet meer vragen.

De aanleg van twee stuifdijken in dit gebied rond 1850 veranderde het oorspronkelijk kwelder en slenkgebied, waar negen boeren gezamelijk hun vee lieten grazen. Het wordt nu ook Hagedoornveld genoemd (verbeter me als het nodig is)

Dit schilderij is het ook in bezit van de Gemeente Ameland en foto's werden zeer welwillend ter beschikking gesteld (er volgen nog 3 !) Waarmee ik wens dat met groeien van het aantal bezoekers dit goede voorbeeld maar gevolgd mag worden. Stuur me gerust een goede foto van Uw Buijtenhuijs of vraag me om langs te komen.